Punkty za wolontariat w szkole. RPO pisze do minister Nowackiej

Liczba punktów za wolontariat na świadectwie ósmoklasisty może mieć wpływ na jego dalszą edukację. Nie ma jednak jednolitych kryteriów przyznawania takich punktów, a praktyka w tym zakresie budzi zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich.

Publikacja: 31.03.2024 18:52

Punkty za wolontariat w szkole. RPO pisze do minister Nowackiej

Foto: Adobe Stock

Rzecznik zajął się sprawą szkolnego wolontariatu po tym, jak otrzymał wniosek ws. zasad organizacji wolontariatu w szkołach podstawowych i jego znaczenia podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.  

Zgodnie z § 7 rozporządzenia MEiN z 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów, w przypadku przeliczania na punkty kryterium za osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu, przyznaje się 3 punkty. Przepisy nie precyzują jednak, ile czasu uczeń powinien poświęcić na działalność w wolontariacie, aby spełnić ten warunek.

W jednej szkole 20, w drugiej 60 godzin wolontariatu

Według Prawa oświatowego informacje o sposobie organizacji i realizacji działań w zakresie wolontariatu powinien zawierać statut szkoły. To rodzaj regulaminu, którego treść zależy od decyzji dyrektora szkoły, samorządu uczniowskiego, nauczycieli,  także innych osób bezpośrednio zaangażowanych w wolontariat w danej szkole. Regulaminy mogą więc bardzo się różnić w podejściu  formy aktywności dzieci i młodzieży, co - jak podkreśla RPO - w pewnym stopniu jest uzasadnione samodzielnością szkoły w organizacji pracy.

Na problem braku jednolitych kryteriów oceny wolontariatu zwrócił uwagę Piotr Komosa  w publikacji pt. „Wolontariat w szkole zgodnie z prawem. Vademecum dla kadr oświatowych, opiekunów szkolnych kół wolontariatu, koordynatorów wolontariatu, wolontariuszy oraz ich rodziców". Analiza regulaminów wolontariatu opublikowanych na stronach internetowych szkół podstawowych pokazuje duże różnice w liczbie godzin koniecznych dla zdobycia przez ucznia 3 punktów (20, 23, 30 czy nawet 60 godzin). Niektóre szkoły sumowały czas poświęcony na wolontariat już od IV klasy, zaś inne oczekiwały zaangażowania w klasach VII-VIII. Takie zróżnicowanie może być odbierane przez uczniów jako niesprawiedliwe i krzywdzące, dlatego też - w ocenie autora — należy rozważyć uregulowanie tej kwestii w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

Czytaj więcej

Uczniowie szykowani do wyścigu szczurów – liczy się tylko to, co pomaga w rekrutacji do liceum

„Pozostawienie tego zagadnienia poza regulacją prowadzi do olbrzymiego zróżnicowania w podejściu konkretnych szkół do przyznawania punktów za wolontariat. W praktyce o przyznaniu bądź nieprzyznaniu punktów za wolontariat decydują dyrektorzy szkół na podstawie informacji o konkretnym uczniu bądź wewnętrznych regulacji w szkole (np. regulaminy wolontariatu), np. informacje od koordynatorów wolontariatu. Ta druga opcja (regulaminy) pozwala na pewną kontrolę nad przyznawaniem punktów w danej szkole, ale nie jest rozwiązaniem idealnym w kontekście ogólnopolskim” - pisze Piotr Komosa.

W Warszawie minimum 10 godzin wolontariatu w trakcie jednego roku 

Także samorządy dostrzegły problem i próbują działać na rzecz  ujednolicania kryteriów przyznawania punktów za wolontariat na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej. W 2023 r. w Warszawie, po konsultacjach z dyrektorami szkół, opracowano założenia i dokumenty związane z wolontariatem szkolnym, w tym wspólne kryteria. Ustalono, że warunkiem przyznawania wpisu na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej jest systematyczna praca w ramach wolontariatu lub praca na rzecz środowiska szkolnego czy lokalnego w wymiarze co najmniej 50 godzin podczas nauki w szkole podstawowej. Godziny sumują się z poszczególnych lat działalności, przy czym przyjmuje się minimum 10 godzin w trakcie jednego roku szkolnego. Czas zaangażowania w wolontariat powinien trwać nie mniej niż dwa lata szkolne. Godziny wolontariatu realizowanego poza szkołą, udokumentowane odpowiednim zaświadczeniem, sumują się z wolontariatem w szkole.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do minister edukacji Barbary Nowackiej. Pyta, czy problem był tematem skarg, prosi ją też o stanowisko w sprawie.

- Prawo oświatowe przewiduje delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia rozporządzeniem m.in. sposobu przeliczania na punkty kryteriów z ustawy, przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia przyjmowania kandydatów do wybranych szkół na równych i przejrzystych zasadach oceny ich wiedzy, umiejętności i osiągnięć. Tymczasem są wątpliwości, czy obecny sposób przyznawania punktów w odniesieniu do wolontariatu ustalono w sposób wyczerpujący, a więc czy rozporządzenie z 18 listopada 2022 r. jest zgodne z zasadą kompleksowości rozporządzenia — zaznacza RPO.

Rzecznik zajął się sprawą szkolnego wolontariatu po tym, jak otrzymał wniosek ws. zasad organizacji wolontariatu w szkołach podstawowych i jego znaczenia podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.  

Zgodnie z § 7 rozporządzenia MEiN z 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów, w przypadku przeliczania na punkty kryterium za osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu, przyznaje się 3 punkty. Przepisy nie precyzują jednak, ile czasu uczeń powinien poświęcić na działalność w wolontariacie, aby spełnić ten warunek.

Pozostało 85% artykułu
0 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Prawo karne
Akta znalezione w domu Zbigniewa Ziobry. Prokuratura przekazała nowe informacje
ABC Firmy
Firma zapłaci prawie 240 tys. zł kary. Wszystko przez zgubionego pendrive'a
Zawody prawnicze
Adwokaci apelują do Tuska. Chcą uchylenia rozporządzenia MS
Praca, Emerytury i renty
Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?